Wiele osób, które po raz pierwszy zjawiają się w gabinecie, przyznaje że początkowo miało trudności z podjęciem decyzji o zgłoszeniu się po pomoc i podjęciu psychoterapii. Wstydziły się oceny swojego otoczenia. Były zaniepokojone, zawstydzone a nawet odczuwały lęk, ponieważ nie wiedziały jak przebiegają tego typu spotkania.
Już podczas pierwszej wizyty u psychoterapeuty pacjenci uświadamiają sobie, że niepotrzebnie zwlekali z zadbaniem o siebie i wstrzymywali się ze zwróceniem o pomoc do specjalisty, ponieważ już po pierwszej rozmowie w atmosferze empatii, poczuli ulgę i nadzieję na rozwiązanie swoich problemów. Psychoterapeuta nie ocenia, nie krytykuje, słucha i wspiera empatycznie.
Czego więc spodziewać się po pierwszych spotkaniach z psychoterapeutą?
Pierwsza wizyta służy zapoznaniu się pacjenta i psychoterapeuty, poznania także sposobów pracy terapeutycznej. Podczas pierwszej wizyty terapeuta informuje pacjenta o tym, iż obowiązuje go tajemnica zawodowa i pacjent może czuć się bezpiecznie w zakresie poruszanych przez niego problemów. Przedstawiane i ustalane są zasady kontraktu. Kontrakt jest to rodzaj umowy między psychologiem a pacjentem na temat tego: jak długo spotkania trwają, jak często mają się odbywać, jakie zasady współpracy obowiązują w przypadku odwoływania wizyt itp. Podczas pierwszego spotkania psychoterapeuta przeprowadza tzw. wywiad: zbiera informacje o pacjencie, dotyczące jego obecnych trudności, z którymi się zgłasza.
Psycholog często dopytuje o różne kwestie związane z opisywanym problemem: od kiedy objawy trwają, w jakich sytuacjach się pojawiają. Specjalista zwykle dopytuje o to, jak wyglądała dotychczasowa historia leczenia, czy pacjent ma już postawioną diagnozę, czy może jest to pierwsza wizyta pacjenta u specjalisty. Pierwsza wizyta pozwala psychoterapeucie porozmawiać o środowisku zawodowym i prywatnym, w którym żyje pacjent, zorientować się, czy najbliższe środowisko stanowi wsparcie, czy może jest czynnikiem utrudniającym funkcjonowanie pacjenta. Specjalista pyta także, jakie pacjent stawia cele przed psychoterapią. Nie ma konieczności, żeby się specjalnie przygotowywać do pierwszego spotkania. Ważne jest to, aby pacjent w sposób swobodny opowiedział o trudnościach, których doświadcza. Pacjent może także, odpowiadać na pytania psychoterapeuty, który wspierając, próbuje pomóc pacjentowi i wydobyć wszystkie najważniejsze informacje, które mogą mieć znaczenie w rozwiązaniu problemów pacjenta.